Pilot Verwerken diverse meststromen tot hoge kwaliteit vloeibare Renure-meststof

Waarom?

Vanwege de bescherming van natuurgebieden moet de Nederlandse dierhouderijsector de gasvormige emissies van stikstof, zoals ammoniak verminderen. In de stallen ontstaan  ammoniakemissies als urine en mest samenkomen. De afgelopen jaren zijn in dierstallen daarom verschillende innovaties geïntroduceerd die deze emissies verminderen door urine en mest gescheiden op te vangen. Hieronder vallen bijvoorbeeld diverse soorten scheidingsvloeren en het koetoilet van Hanskamp. Gevolg is dat uit een innovatieve stal niet alleen meer drijfmest, maar ook een dun vloeibare stroom van (vooral) dierlijke urine komt. Volgens de Nederlandse mestwetgeving is deze laatste stroom ook mest en mag als zodanig uitgereden onder de gebruiksnormen voor dierlijke mest. Een belangrijk kenmerk van urine is echter dat ze een behoorlijke hoge pH heeft, veel hoger dan die van mest. Door chemische eigenschappen is bij deze hoge pH de emissie van ammoniak uit een ‘urine’ vloeistof heel hoog. Bij het bemesten met dierlijke urine ontstaan dan ook veel hogere stikstofemissies dan bij het gebruik van ‘normale’ drijfmest. Het voordeel van minder emissie in de stal wordt dan bij het bemesten teniet gedaan. In dit project wordt daarvoor een oplossing onderzocht, waarbij de pH van de vloeistof met behulp van bacteriën wordt verlaagd naar  circa pH=5,0. Bij deze lage pH is er geen emissie van ammoniak vanuit de vloeistof meer. Door deze verwerking kan ook worden voldaan aan zogenaamde RENURE-criteria. Dit is concept EU-wetgeving die regelt dat verwerkte mest die voldoet aan deze RENURE-criteria uitgereden mag worden ten lastte van de kunstmestruimte. Mest kan zo worden omgezet in kunstmest, waardoor minder/geen mest van een bedrijf hoeft te worden afgevoerd en geen chemische kunstmest hoeft te worden aangevoerd. Dit kan bijdragen aan het sluiten van de regionale mineralenkringloop en het oplossen van de gevolgen van de toenemende  mestoverschotten door het vervallen van de derogatie per 2026.

Hoe?

De basis van het nieuwe concept is een bioreactor die is uitgerust met een innovatief membraan. De procesomstandigheden in de bioreactor zijn zo gekozen dat het een bacteriecultuur bevat die de stikstof uit de urine in relatief korte tijd omzet in 50% Ammonium en 50% nitraat. Tijdens dit biologische proces wordt door de bacteriën ook zuur geproduceerd waardoor de pH van de vloeistof daalt van een input van ca pH= 8,5 naar circa pH=5,0. Door de chemische eigenschappen van ammonium (NH4+) is deze stof bij deze lage pH stabiel, waardoor de vloeistof bij toepassing naar verwachting geen emissie van NH3 zal geven.

Voor het testen en verder ontwikkelen van het concept is een kleine pilotinstallatie geplaatst bij Groot Zevert Vergisting. Dagelijks wordt circa 50 liter dunne mestfractie aan de reactor toegevoegd. Na opbouwfase tot een verblijftijd van ongeveer 20 dagen wordt dagelijks ook circa 50 liter vloeistof aan de reactor onttrokken via het innovatieve membraan. Dit membraan houdt zwevende organische deeltjes en bacteriën tegen. Hierdoor neemt in de loop van de tijd de bacterieconcentratie in de reactor tot waardoor de processen zo snel en optimaal mogelijk gaan verlopen. De vloeistof die uit de reactor komt is zodoende ook pathogeenvrij.

Wie?

De stichting Biomassa is penvoerder van het project. De pilot wordt verder uitgevoerd door RWB en Groot Zevert Vergisting in samenwerking met de bedrijven  Lely, Hanskamp, Zonvarken, Oostbeton en Dorset GM.

In samenwerking met onderzoekers van de WUR Wageningen Research zijn afspraken gemaakt over het onafhankelijk beoordelen van de werking van deze innovatieve membraanbioreactor. Daarvoor worden regelmatig monsters van de diverse input en outputstromen genomen terwijl ook wordt gekeken naar de stabiliteit van het eindproduct.

Wanneer?

Aanvang 11-04-2024