Over insecten horen we veel slechte berichten. Het aantal insecten nam wereldwijd met een kwart af de afgelopen dertig jaar. Dat blijkt uit een nieuw grootschalig onderzoek dat verscheen in het vakblad Science. Dit keer toch goed nieuws over twee soorten, namelijk de grote vos en de iepenpage. Deze soorten vragen om houthakbeheer met aandacht voor iepen.
Vlakbij de Willinkbeek in de buurtschap Ratum bij Winterswijk ligt een bijzondere houtsingel. De agrarische natuurvereniging PAN onderhoudt deze houtsingel. Ze beheren de houtsingel als hakhout, waarbij twee iepen en een berk als overstaander worden gespaard. In de ondiepe ondergrond komt kalk voor.
Grote vos
In 2020 vond onze huisecoloog Jan Stronks hier ongeveer 150 rupsen van de grote vos. Deze dagvlinder was uitgestorven in Nederland. Rond Winterswijk zijn de afgelopen tien jaar jaarlijks weer grote vossen gezien, de laatste jaren in vrij grote aantallen. In 2020 vond Jan rond Winterswijk op diverse plekken rupsennesten van de grote vos op iepen. Zo ook op de iepen in deze houtsingel. De grote vos gebruikt vooral iepen als waardplant, maar ook zoete kers en enkele soorten wilgen. Waardplanten zijn planten waarvan de rupsen eten en waarop de vlinder haar eitjes (in de buurt) legt.
Iepenpages
In 2020 zijn op de iepen in deze houtsingel enkele iepenpages gezien. Deze dagvlinder gebruikt alleen iepen als waardplant. Tot 2013 kwam deze soort in Nederland alleen voor op één plek in Zuid-Limburg. In 2013 vond Jan de iepenpage vlakbij de locatie van deze houtsingel. In de jaren daarna breidde de soort zich flink uit en is op circa 35 locaties rond Winterswijk gevonden en inmiddels ook bij Eibergen en Borculo.
Houthakbeheer met oog voor iepen
Voor zowel de grote vos als de iepenpage is het belangrijk dat bij het hakhoutbeheer van houtsingels, -wallen en bosjes eventuele iepen als overstaander blijven staan. De iep is in de Achterhoek zeldzaam geworden door de iepziekte in de vorige eeuw. Preventief zijn destijds vele iepen gekapt, ook fladderiepen die nauwelijks vatbaar zijn voor de iepziekte. Langs de Winterswijkse beken staan ongeveer nog 250 autochtone fladderiepen. Bij de aanleg van bosjes, houtwallen en -singels rond Winterswijk plantte PAN inmiddels weer vele fladderiepen van autochtone afkomst.
De hakhoutsingel met de twee iepen die als overstaander zijn gespaard bij het hakhoutbeheer.