In de zomer van 2019 is de VALA gestart met het poelenproject. Jan Stronks inventariseert in opdracht van de VALA een kleine 100 particuliere leefgebieden van de boomkikker. Hij geeft vervolgens de grondeigenaren adviezen over beheer en inrichting die een positieve bijdrage leveren aan de leefomgeving van de boomkikker.
Jan Stronks, ecoloog bij Staring Advies volgt al sinds 1988 de boomkikker jaarlijks in de Achterhoek. Eerst als vrijwilliger, later beroepsmatig als expert vanuit Staring. Vanaf 2010 doet hij dat in opdracht van RAVON en houdt hij de vinger aan pols om de boomkikker voor uitsterven te behoeden. ‘’In 1988 hadden we nog 200 roepende boomkikkers in 9 gescheiden populaties in de Achterhoek. Nu zitten we op 2000 roepende boomkikkers in 5 populaties’’, zegt Stronks. Ondanks deze stijging luidde hij in 2017 de noodklok. Eén van de vijf populaties dreigde te verdwijnen. Hij heeft in 2018 in opdracht van Staatsbosbeheer alle terreinen van Staatsbosbeheer waar de boomkikker zit, of zat, of zou kunnen leven in kaart gebracht en voor elke terrein een beheer- en zo nodig een inrichtingsadvies op papier gezet. ‘’Dit ging om 120 terreinen’’, merkt hij op. Dit onderzoek leverde belangrijke informatie op waar Staatbosbeheer de komende jaren mee aan het werk kan. Op basis hiervan is besloten het onderzoek uit te breiden naar particuliere terrein. In opdracht van de VALA heeft Staring Advies in 2019 een start gemaakt met het project “Herstelplan boomkikker in particuliere terreinen in de Achterhoek’’. Het project wordt gefinancierd door Provincie Gelderland.
Inrichtings- en beheermaatregelen
De afgelopen twee jaar heeft Jan Stronks ontzettend veel terreinen in beeld gebracht. ‘’Door de jaren heen zijn inrichtingsmaatregelen genomen, zoals het aanleggen van de verschillende poelen in de gebieden. Toch geeft dat geen garantie’’, zegt Stronks. Hij komt in de praktijk allerlei situaties tegen die niet bevorderlijk zijn voor de boomkikker. Zo komt het voor dat er een inrichtingsfout is gemaakt bij het aanleggen van een poel. De poel is juist te diep of te ondiep uitgegraven. Ook komt hij vaak achterstallig onderhoud tegen, waardoor er te weinig zonlicht in de poel komt. Stronks wijst de eigenaren dan op de noodzaak van het jaarlijks en periodiek beheer van de poel. Naast inrichtings- en beheermaatregelen spelen ook andere factoren een rol, zoals het weer. ‘’Drie droge zomers op een rij leiden op heel veel plekken niet tot een succesvolle voortplanting’’, merkt de ecoloog op.
Een overzicht van een aantal poelen die Jan Stronks tegen kwam op particuliere terreinen.
Adviezen in het veld
Een deel van deze poelen is aangelegd vanuit allerlei regelingen en worden beheerd met ondersteuning vanuit het ANLb. Naast het inventariseren van de huidige leefgebieden heeft Stronks ook gekeken naar nieuwe leefgebieden voor deze kikkers. Elke grondeigenaar krijgt na het bezoek van de ecoloog een rapport met de resultaten van de inventarisatie en de beheeradviezen. Hierin staat onder meer wat hij/zij kan doen om de leefomgeving te verbeteren. Daarnaast ontvangt hij/zij nog achtergrondinformatie over de boomkikker in de vorm van een door VALA opgestelde brochure over de boomkikker en enkele andere relevante documenten. De rapporten worden bovendien voorgelegd aan de coördinatoren van de ANV’s in de betreffende gebieden. Zij kunnen samen met de grondeigenaren kijken wat er mogelijk is op het gebied van ANLb en dragen zo bij aan een betere leefomgeving en het in stand houden van de populaties.
Een ander onderdeel binnen die project is dat ook enkele particuliere leefgebieden van de knoflookpad worden meegenomen. ‘’De knoflookpad kent in de Achterhoek nog twee kleine populaties en is nog een graadje erger bedreigd dan de boomkikker’’, voegt Jan Stronks er tot slot aan toe.